BLOKI PODOFICERSKIE FUNDUSZU KWATERUNKU WOJSKOWEGO

Bloki Funduszu Kwaterunku Wojskowego

Arch. Kazimierz Tołłoczko

1929

Ul. Hieronima Łopacińskiego 3

Al. Racławickie 24

Kolejnymi realizacjami Funduszu Kwaterunku Wojskowego w Lublinie były bloki dla kadry podoficerskiej według typowego projektu Kazimierza Tołłoczki, reprezentującego tzw. „szkołę warszawską”. Charakteryzowały się funkcjonalistycznym podejściem do architektury i spełniały postulaty nowoczesności głoszone przez modernistyczną awangardę. Podobne obiekty można spotkać w wielu miastach II Rzeczpospolitej, co świadczy o dążeniu FKW do powszechnej typowości osiedli wojskowych.

Funduszowi i awangardzie modernistycznej było po drodze przede wszystkim w kwestii oszczędnego, powtarzalnego budownictwa. Blokom nadano prostą, podłużną bryłę, w zależności od liczby segmentów klatek schodowych. W Lublinie zastosowano rozwiązania

3 – i 4- klatkowe. Funkcjonalistyczne elewacje cechują się powtarzalnością i rytmizacją z podkreśleniem horyzontalnych krawędzi. Skomponowane zostały z poziomych ciągów okiennych oraz balkonów pochowanych we wnękach.

Bloki usytuowano szczytem do ulicy, wśród zieleni, odchodząc od pierzejowej zabudowy. Było to zgodne kształtującymi się wówczas założeniami modernistycznej urbanistyki.

-----------------------------------------------------------------

Blok podoficerski przy alejach Racławickich 24
1929
fot. z książki "Architekt Tadeusz Witkowski 1904 - 1986"
Halina Danczowska, Lublin 2009

----------------------------------------------------------------

W blokach uzyskano układ pomieszczeń o możliwie dużej wygodzie użytkowej. Tołłoczko zaprojektował mieszkania jedno - i dwupokojowe. Każde było wyposażone w kuchnię lub aneks kuchenny (z piecem, z doprowadzonymi wodą i gazem,) oraz w toaletę. Tuż obok kuchni znajdowała się mała spiżarka. Z „izby kuchennej” lub pokoju „stołowego” można było wyjść na balkon. Mieszkania podoficerów nie posiadały własnych łazienek. W każdym segmencie lokalizowano wspólne łazienki w piwnicach lub na ostatniej kondygnacji. Rozwiązanie takie wynikało prawdopodobnie z góry narzuconej oszczędności realizacyjnych FKW, choć możliwe jest, że starano się stworzyć wspólne przestrzenie pasujące do lewicowego nastawienia przeważającej części środowiska awangardy.

„(…) według opinji tak mieszkańców jak i Dowódców Garnizonu [mieszkania – przyp.] odpowiadają bardzo dobrze warunkom życia

i pracy mieszkańców.” – Architektura i Budownictwo nr 2-3 1929, str. 58

-----------------------------------------------------------------

Rys. rzutu typowej kondygnacji z czasopisma
"Architektura i Budownictwo" nr 2- 3 1929, str. 57

Rys. Szczegółu typowego rzutu
"Architektura i Budownictwo" nr 2- 3 1929, str. 57

-----------------------------------------------------------------

Podczas przeprowadzonej w ostatnich latach termomodernizacji wykazano się skrajnym brakiem wrażliwości dla subtelnego modernistycznego detalu. Zakryto charakterystyczne dla projektu Tołłoczki boniowanie pierwszej kondygnacji, które odgrywało duże znaczenia dla plastyki elewacji. Ostały się za to balkoniki na planie trapezu równoramiennego usytuowane tuż nad wejściami do klatek schodowych wraz modernistyczną balustradą.

-----------------------------------------------------------------